INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jerzy Bazyli Borkowski (Dunin Borkowski)      Jerzy Bazyli Dunin Borkowski - portret w zbiorach: Чернігівський обласний художній музей імені Григорія Галагана - sygn.: Ж—38 - źródło kopii cyfrowej: Wikimedia Commons.

Jerzy Bazyli Borkowski (Dunin Borkowski)  

 
 
Biogram został opublikowany w 1936 r. w II tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Borkowski Jerzy Bazyli Dunin (1640–1702), jedyny syn Kaspra, pułkownika wojsk polskich, który za zasługi w wojnie smoleńskiej otrzymał od Władysława IV majętność w wojew. czernihowskiem, gdzie założył wieś Borkówkę, gniazdo rodzinne ukraińskiej gałęzi tego rodu. W czasie powstania Chmielnickiego Kasper B. został zamordowany, ten sam los spotkał jego żonę i córkę. Ocalał tylko syn Jerzy Wasyl, który wychowywał się w Hetmańszczyźnie, przyjął religję prawosławną i wstąpił do wojska kozackiego, gdzie dosłużył się wyższych godności: 1668–72 był setnikiem wybelskim i uczestniczył w r. 1669 w poselstwie od hetm. Mnohohrisznego do Moskwy, 1672–86 był pułkownikiem czernihowskim, 1686–1702 generalnym oboźnym. Tradycja podaje, że po usunięciu Samojłowicza r. 1687 ks. Golicyn proponował B-mu buławę hetmańską, żądając za tę usługę 10 tys. rub. Tranzakcja nie doszła do skutku wskutek skąpstwa B-go; hetmanem został Mazepa, przekupiwszy Golicyna pieniędzmi pożyczonemi u B-go. Natomiast nie żałował B. pieniędzy na cele religijne. Odrestaurował (1675) czernihowską starożytną cerkiew katedralną św. Spasa, poświęcił też znaczne sumy na odnowienie klasztoru Jeleckiego. Jego ofiary wotywne do różnych cerkwi czernihowskich, zaopatrzone w napisy dedykacyjne i herb rodzinny (Łabędź), przedstawiają nietylko materjalną, lecz także niepospolitą artystyczną wartość i przechowują się obecnie w muzeum państw. w Czernihowie. B. należał do najbogatszych panów w całej Hetmańszczyźnie. W r. 1668 otrzymał od hetm. Doroszenki przywilej na ojczystą majętność Borkówkę, potwierdzony później (1669) przez hetm. Mnohohrisznego, a w r. 1672 przez Samojłowicza, z dodatkiem szeregu wsi w setni ponornickiej i w okolicach Czernihowa. W r. 1674 uzyskał od cara Aleksego Michajłowicza potwierdzenie dawnych królewskich nadań. Wreszcie w l. 1687 i 1697 obdarował go Mazepa kilku włościami. We wszystkich tych dokumentach obdarowany nazywa się Bazylim B., tylko w nadaniu Mnohohrisznego jest wymieniony Jerzy B. To dało Łazarewskiemu podstawę do twierdzenia o istnieniu dwóch braci B., Bazylego i Jerzego; tę tezę przyjęli: Modzalewski i Petrowski, lecz dzięki dokładnemu wyświetleniu sprawy przez Szuhajewskiego obecnie niema wątpliwości, że Bazyli i Jerzy B. to jedna i ta sama osoba, nosząca oba imiona. B. był żonaty z Marją, córką członka starszyzny kozackiej Bazylego Szuby. Zmarł 18 III 1702. Pochowany w klasztorze Jeleckim; na jego grobowcu znajduje się długi napis wierszem, gloryfikujący jego zasługi. Tamże znajdował się jego portret, umieszczony obecnie w czernihowskiem Muzeum Państw. Pozostawił 2 synów, Michała i Andrzeja, i 4 córki. U współczesnych nie cieszył się dobrą sławą: zarzucano mu przesadne skąpstwo, złośliwość, tyranizowanie poddanych, gwałcenie kobiet. Wśród ludu powstało podanie, że był »upiorem« i służył djabłom. Hojnemi darami na cerkwie pragnął zapewnić spokój swej duszy.

 

Arch. J. Z. Ros., t. IX; Łazarewśkyj A., Generalnyj oboznyj Was. Kasp. Borkowskij (Kij. Star., t. XLIV, 3 zesz. z portr.); Myłoradowycz Hryh. Al., Rodosłownaja kniga czernigowsk. dworjanstwa, Petersburg 1901, t. II, cz. 6; Dunin-Borkowski Jerzy, Almanach błękitny, Lw. 1908; Modzałewśkyj W., Małorossijskij rodosłownik, Kijów 1908, t. I; Szuhajewśkyj W., Dary Jur. Was. Dunyna-Borkowśkoho (U. A. N. Naukowyj Zbirnyk za r. 1925); Petrowśkyj M., Do ukrajinśkoji prosopohrafiji (tamże za r. 1927); Szuhajewśkyj W., Do pytania pro wijśkowoho towarysza Jurija Dunyn-Borkowśkoho (tamże za r. 1928).

Miron Korduba

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.